Kurban Bayramı’na sayılı günler kala kurban pazarlarında besicilerin beklediği hareketlilik henüz başlamadı. Bornova Işıkkent Kurban Pazarı’nda, büyükbaş hayvanların fiyatı 100 bin lira, küçükbaş hayvanların fiyatı ise 12 bin liradan başlıyor.
Besiciler bayram öncesinde umduklarını bulamadıklarını ifade ederken, kazançlarının masraflarını karşılamadığını söylediler. Nakliye, çadır kirası ve bakıcı ücretlerinin çok yüksek olduğunu kaydeden kurban satıcıları, önceki yıllara göre satışlarının büyük oranda düştüğünü ve zarara satış yaptıklarını ifade ettiler.
KALMAZ: İLK DEFA BÖYLE PAZAR GÖRÜYORUM
Kurban satıcılarından İhali Kalmaz, satışların bir önceki yıla göre çok kötü durumda olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Aşağı yukarı bir aydır buradayım. 20 tane hayvandan 2 tane sattım. Burada danalar 100 bin liradan başlıyor, 200 bin liraya kadar çıkıyor. Ama şu anda 200 bin liralık hayvan 120-130 bin liraya kadar indi. 120 bin liralık hayvan şu anda 80-90 bin liraya kadar indi. Bizim umudumuz yok. Bayramın birinci günü ümitler tükeniyor. Aşağı yukarı 20 senedir buraya geliyorum. İlk defa böyle pazar görüyorum. Geçen yıl satışlar bundan iyiydi. Kimsede hayvan kalmadı. Geçen sene 1-2 kamyon hayvan geri gitti. Şu anda hayvanın 3’te 2’si duruyor. Ben geçen sene 27 hayvanla gelmiştim 27’sini de satmıştım. Benim maliyetim toplam 200 bin lirayı buluyor”
BOLYURT: SATIŞ FİYATLARI BİZİ KURTARMAYA YÖNELİK DEĞİL DE BATIRMAYA YÖNELİK
Erzurum’dan gelen Zübeyit Bolyurt, satışların masrafları karşılamadığını ifade ederek şunları kaydetti:
“16 gündür buradayım. 180-220 bin arasında satıyoruz. Şu anda Erzurum’dan bu hayvanları getirmemiz dana başına 12 bin lira. 22 günlük çadır kirası için 50 bin lira kira, betonu 12 bin 600 lira, çadır yapımı 25 bin lira. Bu sene satış fiyatları bizi kurtarmaya yönelik değil de batırmaya yönelik gidiyoruz. Geçen sene bayağı bir zorlu seneydi. Ama satışlar güzeldi. Bu sene alıcı yok. Çiftliğe yönelinmiş. İnsanlar artık rahat ete alışmış. Orada oturup ayını kahvesini içiyor ama burası biraz daha zahmetli olduğu için kimse burayı tercih etmiyor. Eskiden 600 çadır vardı burada. Karaborsa olduğunu hatırlıyorum. Ben 20 senedir geliyorum. İlk defa böyle bir seneyle karşılaşıyorum.”
ÖZKAN: BENİM NAKLİYE MASRAFIM 50 BİN LİRA
Nakliye ücretlerinin çok yüksek olduğunu belirten kurban satıcısı Medeni Özkan ise şu ifadeleri kullandı:
“Erzurum’dan geliyoruz. İki haftadır buradayız. Biz bu hayvanların memlekette tanesini 100-150 liraya alıyoruz. Ama insanlar geliyor ‘Ben bu hayvana 100 bin lira veriyorum’ diyor. Sadece bu çadırın yeri 50 bin lira. 50 bin lira yapımı, 50 bin lira araç… Bu hayvanın burada günlük yiyeceği en azından 2-3 bin lira. Bu hayvanın zaten belirli bir maliyeti var. Altına düştüğümüzde bize de yazık oluyor. Benim bu sene karım yok. Ben şu anda kafa kafaya satmaya çalışıyorum. Benim nakliye masrafım 50 bin lira. Eğer nakliye masrafı, belediyenin yer parası ve yem ücreti düşük olsa otomatikman hayvanların fiyatı da düşer.”
TATLI: BİZİM MASRAFIMIZ 250-300 BİN LİRA TUTUYOR
Etin kilo fiyatının düşürülmesiyle üreticilerin maliyetlerinin karşılanmadığını, üreticiyi zarara soktuğunu kaydeden Reşat Tatlı, şunları söyledi:
“Erzurum’dan geliyorum. Ben 27 kurbanla geldim iki tane sattım. 13 günde sadece 2 tane sattım. Etin kilosu daha önce 430 liraydı ama Sayın Cumhurbaşkanı 330 liraya düşürdü. Bu kadar zahmet bu kadar çile… Burada bir büyük başın ortalama fiyatı 100 bin liradan başlayıp 200 bin liraya kadar çıkıyor kilosuna göre. Bizim masrafımız 250-300 bin lira tutuyor. Ben buraya ilk kez geliyorum. Geçen sene Erzurum’daydım. Orada süper satılıyordu. Ama işler kötü.”
YILDIZ: MÜŞTERİLER MALİYETİN AŞAĞISINDA PARA VERİYORLAR
Küçükbaş hayvanların da büyükbaşlar gibi ederinin çok altında satıldığını kaydeden kurban satıcısı Yusuf Yıldız, şunları söyledi:
“Afyon’dan geliyoruz yaklaşık 20 gündür buradayız. 250 tane küçükbaş getirdik. Bugüne kadar tam 50 adet sattık. Geçen yıla göre satışlarımız baya düşük. Geçen yıl bayrama 5 gün kala elimizde 20 koyun kalmıştı. Şu an için 5’te 1’ini satabildik sadece. Devlet yine yapacağını yaptı. Çiftçilere vuruyordu. Hayvancılığa da vurdu. Bizde fiyatlar 12 binden başlıyor 18 bine kadar gidiyor. 12 bin liradan başlayanların bize maliyeti 11 bin lira. Diğerlerinin maliyetleri 14-15 bin lira. Gelen müşteriler maliyetin aşağısında para veriyorlar. Ben bu sene kara geçemiyorum. Yüzde 90 zarar edeceğiz. Devlet artık bu işi bıraktıracak”
GÜLER: BU EKONOMİDE BU İŞ BİR DAHA YAPILIR MI?
Satışlar ve besicilik masraflarının mevcut şekilde devam etmesi durumunda besiciliğin bitme noktasına geleceği mesajını veren kurban satıcısı İsmail Güler, şu ifadeleri kullandı:
“Biz Ağrı’dan geliyoruz. Bu sene durumlar çok kötü, vahim. Pazarda hayvanlarımız kaldı. Çadıra şu anda ortalama 100 bin lira para gidiyor. Bunun bakıcısı, masrafları 100 bin lirayı geçiyor. Şu an bu ekonomide bu iş bir daha yapılır mı? Seneye insanlar etin kilosunu kaç paraya yer? Çok kötü günler bekliyor. 40 hayvanla geldim 10 tane satabildim. Bayramın son gününe kadar buradayız. Ama bu gidişle bitmeyecek gibi görünüyor. Herkesin malı elinde kaldı”
